Samarqandga oltin yo'l
We travel not for trafficking alone;
By hotter winds our fiery hearts are fanned:
For list of knowing what should not be known
We take the Golden Road to Samarkand.
James Elroy Flecker
De Zijderoute was geen rechte handelsweg, maar een netwerk van steeds veranderende paden die samenkwamen bij levendige oasesteden. Enkele van de meest fascinerende zijn Samarkand, Buchara en Xiva.
Samarkand, een van de oudste steden van Centraal-Azië, was al in de 4e eeuw v.Chr. bekend als Maracanda, hoofdstad van Sogdiana. Na de verovering door Alexander de Grote kende de stad vele heersers, van Arabieren tot Mongolen. Onder Timoer Lenk werd Samarkand een bloeiend centrum van handel, kunst en wetenschap — het kloppende hart van Centraal-Azië.
Buchara, volgens overlevering gesticht in de 13e eeuw v.Chr., ontleent zijn naam aan het Sanskriet vihara (“klooster”). In de 10e eeuw was het een bastion van geloof, wetenschap en poëzie, thuis van grootheden als Avicenna en Rudaki.
Xiva, de ‘parel van Oezbekistan’, ligt als een openluchtmuseum in de woestijn. Ooit een belangrijke halte op de Zijderoute, ademt de stad met haar vestingmuren, kleimoskeeën en smalle straatjes nog altijd de sfeer van de Middeleeuwen.
Samen vertellen deze steden het verhaal van de Zijderoute: een wereld vol handel, kennis en cultuur, waar het verleden nog steeds tastbaar is.
Dag 1: 11:25 Vlucht Brussel – Istanboel – Tasjkent.
Dag 2: Aankomst in Tasjkent om 00:55 en transfer naar het hotel.
Tasjkent, met ruim twee miljoen inwoners, is de grootste stad van Centraal-Azië. Na de verwoestende aardbeving van 1966 werd de stad heropgebouwd volgens Sovjet-planologie: brede lanen, monumentale gebouwen, groene parken en uitgestrekte pleinen.
We bezoeken het Onafhankelijkheidsplein – het voormalige Rode Plein – met het imposante standbeeld van Timoer Lenk, sinds de val van de Sovjet-Unie de nationale held van Oezbekistan. Verder verkennen we enkele fraaie metrostations, ware ondergrondse kunstwerken, en de levendige Chorsu-bazaar, waar de geuren en kleuren van Centraal-Azië samenkomen.
Om 17:30 keren we terug naar het hotel om de bagage op te halen en vertrekken we naar de luchthaven.
Vlucht om 20:00 naar Nukus, hoofdstad van de autonome republiek Karakalpakstan. Aankomst om 21:40 en transfer naar het hotel. *
Dag 3: In de voormiddag rijden we met een busje en gids, naar de oude stad Mizdakhan, op zo’n 22 km van Nukus. Deze stad, gesticht in de 4e eeuw v.Chr., was ooit de op één na grootste nederzetting van Khorezm en werd gebouwd nabij een nog oudere stad van vuuraanbidders: Gyaur-Kala (“Fort van de ongelovigen”). De tien meter hoge muren omsluiten ruïnes van twee citadellen, mogelijk ooit een tempel en een paleis. Volgens overlevering zou dit gebied het geboorteland zijn van de oudste teksten van de Avesta, de heilige geschriften van het Zoroastrisme. De overblijfselen van Gyaur-Kala getuigen van een volk dat het vuur vereerde.
Mizdakhan bleef bloeien tot de 14e eeuw, toen Timoer Lenk tijdens zijn campagnes tegen Khorezm de stad verwoestte. Sindsdien werd het gebied enkel nog als begraafplaats gebruikt.
In de namiddag bezoeken we, met gids, het Igor Savitsky Museum. Tijdens het Sovjettijdperk moesten kunstenaars zich houden aan de richtlijnen van het Socialistisch Realisme; afwijkende kunst werd vernietigd. Igor Savitsky, geboren in Kiev en actief in Moskou, wist vanaf de jaren 1950 duizenden verboden avant-gardewerken te redden en in Nukus onder te brengen. Vandaag herbergt het museum een unieke collectie schilderijen en archeologische vondsten — een verborgen schat in de woestijn.
Vrij bezoek tot 18:00 uur.
Dag 4: Om 09:30 uur worden we opgehaald door onze gids met een busje en vertrekken we richting Xiva (ca. 260 km). Onderweg bezoeken we twee indrukwekkende Khorezm-forten: Toprak Kala en Ayaz Kala, die dateren uit de periode tussen de 4e eeuw v.Chr. en de 7e eeuw n.Chr. Deze oude vestingen lagen ooit op de rand van de woestijn en vormden belangrijke centra van bestuur en verdediging binnen het oude Khorezm-rijk.
We lunchen onderweg, in de buurt van het Akchakol-meer.
In de namiddag arriveren we in Xiva, een van de best bewaarde stadjes langs de Zijderoute.
Dag 5: Xiva, een stad met ongeveer 50.000 inwoners, bestaat hoofdzakelijk uit etnisch Oezbeken. De stad ligt als een groene oase in de Karakum-woestijn, niet ver van de rivier Amu Darja. Het ommuurde historische centrum, Itsjan Kala, werd in 1990 als eerste locatie in Oezbekistan (toen nog deel van de Sovjet-Unie) opgenomen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Binnen de stadsmuren lijkt de tijd te hebben stilgestaan: smalle geplaveide straatjes, lemen huizen, turquoise koepels en sierlijke minaretten ademen de sfeer van de oude Zijderoute.
Vandaag brengen we, onder begeleiding van een lokale gids, een uitgebreide bezoek van ongeveer zes uur aan deze unieke stad.
Dag 6: De voormiddag is vrij om nog even door de sfeervolle straatjes van Xiva te kuieren, de laatste indrukken op te doen of rustig te lunchen.
In de namiddag vertrekken we naar het treinstation, waar we rond 15:30 uur aanwezig moeten zijn.
De trein vertrekt om 16:22 uur richting Buchara. Na een ontspannen rit door het uitgestrekte landschap van Oezbekistan arriveren we omstreeks 00:15 uur in Buchara. Aansluitend volgt de transfer naar het hotel. *
Dag 7: Na aankomst iets na middernacht in het hotel starten we de dag rustig. Rond 10:00 uur worden we opgehaald door onze gids voor een volledige dag verkenning van Buchara.
Buchara, een stad van ongeveer 280.000 inwoners, bestaat voornamelijk uit etnische Oezbeken en Tadzjieken. De geschiedenis van de stad gaat millennia terug. Gelegen aan de Zijderoute, was Buchara eeuwenlang een belangrijk centrum van handel, wetenschap, cultuur en religie. Tijdens de gouden eeuw van de Samaniden ontwikkelde de stad zich tot een intellectueel hart van de islamitische wereld, beroemd om zijn talrijke bibliotheken en leercentra. Het historische centrum van Buchara, met zijn moskeeën, madrassa’s en levendige bazaars, staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO en biedt een fascinerende blik op het rijke culturele erfgoed van Centraal-Azië.
Dag 8: Vandaag maken we enkele uitstappen in de omgeving van Buchara, waaronder een bezoek aan Kasri Arifon, beter bekend als het Bahoutdin-complex. Shaykh Baha-ud-Din (Bohoutdin), stichter van de Naqshbandi-orde, werd beschouwd als de spirituele beschermheilige van de gouverneurs van Buchara en overleed in 1389. Rond zijn graf ontstond een necropolis, die voor veel moslims een belangrijke heilige soefi-locatie is.
De namiddag is vrij om te genieten van de aangename sfeer van Buchara, te kuieren door de oude straatjes, of te ontspannen in een van de lokale theehuizen.
Dag 9: Om even te ontsnappen aan de stad en cultuur vertrekken we uit Buchara richting de Nuratau-bergen. Onderweg maken we diverse stops met o.a. Sitorai-Mokhi-Khosa Palace, het zomerpaleis van de laatste emir van Buchara, Vabkent en Gijduvan, bekend om hun traditionele ambachten en keramiek en een fotoshoot bij de Rabat Malik-karavanserai, een indrukwekkend overblijfsel van de Zijderoute.
Daarna trekken we de bergen in en arriveren we in het authentieke Oezbeekse dorpje Hayat, waar we overnachten in een guesthouse. Hier ervaren we het dagelijkse dorpsleven en de gastvrijheid van de lokale bevolking. (305 km)
Dag 10: In de voormiddag staat een prachtige wandeling door het bergachtige landschap op het programma, zodat we volop kunnen genieten van de natuur en het authentieke dorpsleven.
In de namiddag vertrekken we richting Samarkand (ca. 212 km).
Samarkand, gesticht in de 14e eeuw v.Chr. in de vruchtbare streek van Serafšān, was een belangrijke oasestad langs de Zijderoute tussen het Midden-Oosten en China. De stad dankt haar historische welvaart grotendeels aan deze strategische ligging. In 329 v.Chr. werd Samarkand veroverd door Alexander de Grote, waarmee de stad haar plaats in de wereldgeschiedenis veiligstelde.
Dag 11: Samarkand herbergt een aantal van de mooiste voorbeelden van islamitische architectuur ter wereld en staat dan ook op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Samen met een lokale gids ontdekken we de vele madrassa’s, mausoleums en moskeeën. In tegenstelling tot Buchara en Xiva zijn deze parels in Samarkand verspreid over de stad, die meer dan 500.000 inwoners telt. Zo krijgt elke bezienswaardigheid een eigen setting en kan men de rijke geschiedenis van de stad in haar volledige context ervaren.
Dag 12: Vandaag bezoeken we Sjahrisabz, ook bekend als het oude Nautaca, een van de oudste steden van Centraal-Azië. Gesticht meer dan 2.700 jaar geleden, maakte de stad deel uit van het Achaemenidische rijk (Perzië) van de 6e tot de 4e eeuw v.Chr.
Alexander de Grote’s generaal Ptolemaeus veroverde hier Bessus, de satraap van Bactrië, waarmee een einde kwam aan het grote Achaemenidische rijk. Alexander zelf bracht er zijn winters door en ontmoette er zijn vrouw Roxanna in 328–327 v.Chr.
De stad is ook beroemd als geboorteplaats van Timoer Lenk, de 14e-eeuwse heerser en veroveraar, die er zijn paleis (Ak-serai) en zijn graftombe liet bouwen. Timoer is echter begraven in de Gur-e Emir in Samarkand. De historische binnenstad van Sjahrisabz staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Dag 13: Vandaag blijven we nog een dag in Samarkand om de stad verder te verkennen. We bezoeken Afrasiab, het oudste deel van de stad, gelegen op een strategische heuvel ten zuiden van een riviervallei. Deze site was bewoond van circa 500 v.Chr. tot de Mongoolse invasie van 1220.
Tijdens de opgravingen zijn de beroemde Afrasiab-fresco’s ontdekt, die we bekijken in het Afrasiab-museum, naast de archeologische vindplaats.
In de namiddag stappen we om 16:08 uur op de Afrosiyob HST-trein (Talgo) naar Tasjkent, met aankomst rond 18:30 uur. *
Dag 14: Na het ontbijt maken we een wandeling door Tashkent, met tijd voor een uitgebreide lunch. Om 17:22 uur vertrekt de trein naar Kokand, met aankomst om 21:36 uur (onder voorbehoud van het treinrooster). *
Kokand, een van de oudste steden van Oezbekistan, ligt in het westelijke deel van de Fergana-vallei. De stad werd al in de 1e eeuw v.Chr. bezocht door de Chinese Han-dynastie en later door de Arabieren. Kokand ontstond als belangrijke halte langs de Zijderoute en werd in de 13e eeuw door de Mongolen verwoest.
Dag 15: De huidige stad Kokand begon als fort in 1732 op de plaats van een ouder fort, Eski-Kurgan. In 1740 werd het de hoofdstad van het Kanaat van Kokand, dat zich uitstrekte van Kyzylorda tot Bishkek. Kokand was ook het belangrijkste religieuze centrum van de Fergana-vallei, met meer dan 300 moskeeën.
We brengen de dag door met het verkennen van de stad, inclusief het Khudayar Khan-paleis, het paleis van de laatste heerser van het Kokand-kanaat. In de avond nemen we de trein naar Margilan, met aankomst rond 22:30 uur.
Dag 16: Margilan is het centrum van de Oezbeekse zijde-industrie, en vrijwel alle zijde in Samarkand en Buchara is hier geproduceerd. Volgens een Europese legende werd Margilan gesticht door Alexander de Grote tijdens een lunchstop. Historische gegevens geven aan dat de stad vanaf de 9e eeuw een belangrijke halte op de Zijderoute was, op weg door het Alay-gebergte naar Kashgar.
We bezoeken een zijdefabriek om het traditionele productieproces te zien. In de namiddag stappen we om 16:48 uur op de trein terug naar Tasjkent, met aankomst rond 21:40 uur. (Indien mogelijk nemen we hier de vlucht van Fergana naar Tashkent)*
Dag 17: Rond 06:30 vertrekken we naar de luchthaven om de vlucht van 09:05 uur te nemen. We vliegen via Istanboel naar Brussel, met aankomst in Brussel om 18:20 uur.
Let op: de exacte treintijden en vluchten () kunnen nog wijzigen afhankelijk van het definitieve rooster.*