Oezbekistan, land van soefisme, Zarathustra en zijde
O‘zbekiston, so‘fiylik, Zardusht va ipak diyori
Deze bestemming aan de zijderoute schrijft al duizenden jaren geschiedenis. Vervallen boeddhistische stoepa’s en zoroastrische heiligdommen spreken over de oudheid, terwijl adembenemende overblijfselen van paleizen en moskeeën het gemakkelijk maken te geloven hoe deze middeleeuwse koninkrijken verhalen van fantasie en overlevering voortbrachten. Aromatische geuren die gecombineerd worden met het melodieuze geklets van een bloeiende bazaar, verwelkomen je in een land dat zowel exotisch als uitnodigend is, avontuurlijk en toch comfortabel.
Samarkand ligt in de vallei van de rivier Zerafshan. Het is de op een na grootste stad van Oezbekistan. De geschiedenis van Samarkand is ongeveer 2.750 jaar oud en is van dezelfde leeftijd als de stad Babylon of Rome. Ze is getuige geweest van de veroveringen van Alexander de Grote, de Arabieren, van Genghis-Khan en ten slotte die van Tamerlan (Timoer Lenk). De cultuur van Samarkand werd vermengd met de Iraanse, Indiase, Mongoolse en een beetje met westerse en oosterse culturen.
De stad Buchara zou in de 13e eeuw voor Christus gesticht zijn, tijdens het bewind van Siyavushids, 980 jaar voor Alexander de Grote. De naam Buchara is afkomstig van het woord “vihara” wat in het Sanskriet “klooster” betekent en werd genoemd in het Heilige boek van het Zoroastrisme, de Avesta. In het middeleeuwse moslim-Oosten werd Buchara een bolwerk van het geloof en was in de 10e eeuw een wetenschappelijk en cultureel centrum, de thuisbasis van beroemde dichters als Rudaki en Dakiki, en Avicenna, de grote wetenschapper en arts.
Xiva, een museumstad gelegen in de woestijn, wordt beschouwd als de parel van Oezbekistan. Ooit kwamen hier de karavanen van de Grote Zijderoute langs. Xiva was de hoofdstad van het gelijknamige Kanaat. Eenmaal in Xiva bevindt u zich in een middeleeuwse stad, waar de moderniteit alleen nog zichtbaar is door elektrische draden. Geplaveide straten, klei moskeeën, uitgebreide patronen en majestueuze vestingsmuren maken Xiva imponerend.
Maandag 9 okt.: Vlucht Brussel – Istanboel – Tasjkent. Aankomst om 01:15 van dag 2.
Dinsdag 10 okt: Aankomst om 01:15,transfer naar het hotel. Tasjkent is met iets meer dan twee miljoen inwoners de grootste stad in Centraal-Azië. Na de aardbeving in 1966 is Tasjkent volgens typische Sovjet planologie herbouwd en ingericht: brede lanen, grote imposante gebouwen, groene parken en immense pleinen. Het voormalige rode plein van Tasjkent staat nu bekend als het Onafhankelijkheidsplein, gesierd is met een reusachtig standbeeld van Timoer Leng (Timur Lenk), na het uiteenvallen van de Sovjet Unie de nieuwe ‘Vader des Vaderlands’. We bezoeken er het plein, enkele metro stations en de Chorsu bazaar.
Om 17:30 moeten we terug in het hotel zijn om onze bagage op te halen en vertrekken we naar de luchthaven. Vlucht van 20:00 naar Nukus, hoofdstad van de autonome republiek Karakalpakstan. Aankomst om 21:40. Transfer naar het hotel.
Woensdag 11 okt: In de voormiddag bezoeken we het Igor Savitsky Museum. In 1932 werd onder leiding van Stalin besloten dat kunst moest voldoen aan Sociaal Realisme. Deed dat het niet, dan moest het worden vernietigd. Igor Savitsky groeide op in Kiev en Moskou en werkte vanaf 1950 aan archeologische opgravingen in Karakalpakstan. Het lukte hem om duizenden verboden avant-garde schilderijen te verkrijgen en veilig te stellen in Nukus. In het Igor Savitsky Museum vind je naast belangrijke schilderijen ook archeologische vondsten.
’s Middags wacht ons een gids met een busje op, en we vertrekken naar Khiva. (260 km) Onderweg bezoeken we Toprak kala en Ayaz kala, twee van de Khorezm forten, daterend uit de 4e eeuw V Chr tot de 7 e eeuw n. Chr. Lunch onderweg, in de buurt van het Akchakol meer. In de late namiddag aankomst in Xiva.
Donderdag 12 okt: Xiva is een stad met circa 50.000 etnisch homogene Oezbeken. De stad ligt als oasestad in de Karakum-woestijn, niet ver van de rivier Amu Darja.
Het ommuurde, historische centrum van Xiva, Itsjan Kala, werd in 1990 door UNESCO als eerste locatie in Oezbekistan (destijds nog onderdeel van de USSR) tot werelderfgoed verklaard. Bezoek van 6 uur aan Xiva met gids.
Vrijdag 13 okt: Vandaag nemen we in de namiddag de trein van Xiva naar Buchara. We moeten in het station rond 15:30 zijn en hebben dus nog wel even tijd om door Xiva te kuieren en te lunchen. Vertrek met de trein om 16:22, aankomst in Buchara om 00:15 uur.
Zaterdag 14 okt: Aankomst iets na middernacht in het hotel. Rond 10:00 uur komt de gids ons ophalen om ons een volledige dag te gidsen door de stad. Buchara is een grote stad van ongeveer 280000 inwoners voor het merendeel etnische Oezbeken en Tadzjieken. De geschiedenis van Buchara gaat millennia terug. Gelegen aan de zijderoute, is de stad lange tijd een centrum van handel, wetenschap, cultuur en religie geweest. Tijdens de gouden eeuw van de Samaniden werd Buchara een belangrijk intellectueel centrum van de islamitische wereld, en stond het bekend om zijn talrijke bibliotheken. Het historische centrum van Buchara, met talrijke moskeeën en madrassa’s, staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Zondag 15 okt: Vandaag doen we een paar uitstappen, o.a. naar Kasri Arifon (Bahoutdin Complex). Shaykh Baha-ud-Din of Bohoutdin was de stichter van de Naqshbandi-orde en werd beschouwd als de spirituele beschermheilige van de gouverneurs van Buchara; hij stierf in 1389. Dat is de reden waarom zijn necropolis, die vervolgens bij zijn graf werd opgericht, voor veel moslims een heilige soefi is. Vrije namiddag in de aangename stad Buchara.
Maandag 16 okt: Om even te bekomen van al de cultuur en religie gaan we met een busje naar de Nuratau bergen. Na het vertrek uit Buchara stoppen we nog even bij Sitorai-Mokhi-Khosa palace, Vabkent, Gijduvan en een fotoshoot bij de Rabat Malik karavanserai. Daarna trekken we de bergen in naar een authentiek Oezbeekse dorpje, Hayat, waar we verblijven in een guesthouse. (305 km)
Dinsdag 17 okt: In de voormiddag zal een wandeling georganiseerd worden. In de namiddag vertrekken we naar Samarkand. (212 km) Samarkand werd in de 14e eeuw v. Chr. in de vruchtbare aarde van Serafšān als oase-stad gesticht. Het is een van de steden op de zijderoute tussen het Midden-Oosten en China, en dankt daar grotendeels ook zijn welvaart aan. Alexander de Grote veroverde de stad in 329 v. Chr.
Woensdag 18 okt: In Samarkand bevinden zich verscheidene parels uit de Islamitische architectuur. De stad werd door UNESCO tot werelderfgoed verklaard. Deze parels gaan we ontdekken met een gids. Anders dan in Buchara en Xiva liggen de verschillende madrassen, mausoleums en moskeeën verspreid over de stad met meer dan vijfhonderd duizend inwoners.
Donderdag 19 okt: bezoek aan Sjahrisabz. Sjahrisabz, of het oude Nautaca, is een van de oudste steden van Centraal-Azië. Het werd meer dan 2.700 jaar geleden gesticht en maakte deel uit van het Achaemenidische rijk of Perzië van de 6e tot de 4e eeuw voor Christus. Alexander de Grote’s generaal Ptolemaeus veroverde de satraap (Perzisch stadhouder) van Bactrië en pretendent van de Perzische troon, Bessus, in Nautaca en maakte zo een einde aan het eens zo grote Achaemenidische rijk. Alexander de Grote koos ervoor om er zijn winters door te brengen en ontmoette er zijn vrouw Roxanna in 328-327 voor Christus.
Timoer Lenk, de 14e-eeuwse heerser en veroveraar, is hier geboren. Hij bouwde er zijn paleis (Ak-serai) en zijn graftombe. Timoer is echter niet begraven in Sjahrisabz, maar in de Gur-e Emir in Samarkand. De historische binnenstad is UNESCO-werelderfgoed.
Vrijdag 20 okt: We blijven een dag extra in Samarkand. We maken hiervan gebruik om Afrasiab, het oudste deel en de ruïne van de oude en middeleeuwse stad Samarkand, te verkennen. Het lag om defensieve redenen op hoge grond, ten zuiden van een riviervallei en ten noorden van een groot vruchtbaar gebied dat nu een deel is van de stad Samarkand. Afrasiab was bewoond vanaf c. 500 voor Christus tot 1220 na Christus voorafgaand aan de Mongoolse invasie in de 13e eeuw. Tegenwoordig is het een heuvelachtige grasheuvel in de buurt van de Bibi Khanaum-moskee. Opgravingen hebben de nu beroemde Afrasiab-fresco’s blootgelegd die zijn tentoongesteld in het Afrasiab-museum van Samarkand, gelegen naast de archeologische vindplaats.
We bezoeken dit museum.
Rond 17:00 nemen we de Afrosiyob HST (Spaanse constructeur Talgo) in Samarkand naar Tasjkent. Aankomst rond 19:00.
Zaterdag 21 okt: Laatste dag van dit deel van de reis. Waarschijnlijk gaan we nog enkele dagen verder oostwaarts naar de Fergana vallei met de steden Kokand en Margilan, maar men kan hier ook deze reis afsluiten.
09:05 vlucht naar Brussel via Istanboel. Aankomst in Brussel om 18:20.
